Ogólne informacje: wjazd, bezpieczeństwo, ubezpieczenie, zdrowie, podróżowanie po kraju, informacje dla kierowców, cło, święta.

 

 

Wjazd

Obywatele RP mogą przekraczać granicę Czarnogóry, przejeżdżać tranzytem i przebywać na jej terytorium do 30 dni na podstawie ważnego dowodu osobistego. Ze względu na niejednoznaczne regulacje w kwestii dokumentów podróży wymaganych od nieletnich oraz niejednolitą praktykę straży granicznej, zaleca się aby osoby nieletnie udające się do Czarnogóry posiadały ważny polski paszport. Pobyt, który przekracza 30 dni, a nie przekracza 90 nie wymaga posiadania czarnogórskiej wizy i jest możliwy na podstawie ważnego paszportu. Przy pobytach dłuższych niż 90 dni, obywateli RP obejmuje obowiązek wizowy. Zgodnie z przepisami czarnogórskimi osoby małoletnie podróżujące do tego kraju bez opieki rodziców (opiekuna prawnego) powinny posiadać ich pisemną zgodę. Dokument powinien być potwierdzony notarialnie i przetłumaczony przez tłumacza przysięgłego na język serbski lub czarnogórski. W dokumencie należy umieścić termin pobytu małoletniego na terytorium Czarnogóry, jego dane osobowe wraz z numerem paszportu oraz dane osobowe osoby pełnoletniej pod której opieką znajdzie się dziecko w trakcie podróży. Małoletni nie posiadający właściwej zgody rodziców (opiekuna prawnego) nie mogą przekroczyć granicy Czarnogóry.

Obywatel Polski winien dopełnić obowiązku meldunkowego dla cudzoziemców przebywających na terytorium Czarnogóry i zameldować się w najbliższym Urzędzie miasta lub gminy 24 h.

 

Bezpieczeństwo

Czarnogóra to kraj przyjazny turystom, którzy ją odwiedzając i troszcząc się o swoje bezpieczeństwo, powinni mieć na względzie poniższe uwarunkowania:
w miejscach największego zainteresowania turystycznego nierzadko dochodzi do kradzieży - turyści skarżą się najczęściej na kradzieże pieniędzy, dokumentów (przypominamy, że każda kradzież dokumentów tożsamości powinna być zgłoszona na policję, gdzie należy pobrać stosowne zaświadczenie o tym fakcie). Zdarzają się również włamania do samochodów, dlatego odradzamy pozostawianie w nich cennych przedmiotów;
styl jazdy miejscowych często jest wyzwaniem dla polskich kierowców, a przestrzeganie przez nich zasad ruchu drogowego jest mniej sumienne. Prosimy o bezpieczną i ostrożną jazdę, a w przypadku kolizji - o postępowanie zgodnie z zaleceniami znajdującymi się w zakładce „informacje dla kierowców”.
w Czarnogórze funkcjonują zwalczające się grupy przestępcze, których porachunki niekiedy przenoszą się na ulice miast (najczęściej Budva, Kotor, Podgorica) - incydentalnie zdarzają się strzelaniny i eksplozje ładunków wybuchowych;
Jednakże wciąż uważa się, że zagrożenie przestępczością pospolitą jest niewielkie, zwłaszcza w głębi kraju. W nadmorskich miejscowościach turystycznych należy zachować podstawowe zasady ostrożności i wtedy można czuć się bezpiecznie. Odnotowywane przypadki przestępczości skierowanej przeciw turystom to głównie kradzieże dokonywane w trakcie sezonu letniego, najczęściej w miejscach turystycznuch słabo strzeżonych, np. na polach namiotowych.

 

Ubezpieczenie

Wskazane jest posiadanie ubezpieczenia w razie choroby lub nieszczęśliwego wypadku (NW) oraz ubezpieczenia komunikacyjnego autocasco (AC). Przy ubezpieczeniach podróżnych zaleca się rozszerzenie polisy o klauzulę dotyczącą pokrycia kosztów ewentualnego transportu medycznego do kraju.

Zdrowie
W Czarnogórze nie występują szczególne zagrożenia sanitarno-epidemiologiczne i nie wymaga się świadectw szczepień ochronnych. Państwowa opieka medyczna jest płatna dla obcokrajowców i na stosunkowo niskim poziomie. Opłata za wizytę u lekarza wynosi od 30 do 50 EUR (bez opłat za dodatkowe badania diagnostyczne i zabiegi). Zwrotna opieka medyczna przysługuje polskim turystom w ograniczonym zakresie - tylko w nagłej sytuacji, jako pierwsza niezbędna pomoc (wypadek, zabiegi ratujące życie). Chcąc skorzystać z zwrotnej pomocy, należy okazać polski paszport oraz udowodnić fakt posiadania ubezpieczenia na terytorium RP. Opłacić pobyt w szpitalu, uzyskać potwierdzenie w PIO w Podgoricy i na podstawie tych dokumentów złożyć wniosek o zwrot do właściwego urzędu w Polsce. Apteki są dobrze zaopatrzone i nie wymaga się w nich recept.

Podróżowanie po kraju
Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po kraju. Transport lokalny na trasach nadmorskich jest w miarę tani, sprawny i bezpieczny. Utrudnieniem jest brak rozkładów jazdy (a nawet oznakowanych przystanków) autobusów międzymiastowych i miejskich. Ceny taksówek w obrębie miasta: 0,50-0,80 EUR za 1 km (kierowcy na życzenie wystawiają rachunek). Można skorzystać z ofert wielu firm wynajmujących samochody. Dzienny koszt wypożyczenia samochodu osobowego to około 45 EUR. W Czarnogórze są dwa lotniska: w Podgoricy (ok. 40 km od morza) i w Tivacie (nad samym morzem). Alternatywnym, często wykorzystywanym przez polskich turystów połączeniem lotniczym z Czarnogórą jest korzystanie z portu lotniczego w Dubrovniku (Chorwacja), położonego około 15 km od granicy z Czarnogórą. Z Dubrovnika do Czarnogóry można dostać się korzystając z częstych połączeń autokarowych (Dubrovnik-Herceg Novi, Dubrovnik-Kotor).

Informacje dla kierowców
Nie wymaga się dodatkowych ubezpieczeń komunikacyjnych OC - obowiązuje jedynie "Zielona karta". Na mocy porozumienia zawartego przez Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z czarnogórskim "Association National Bureau of Montenegro Insurers", od dnia 01.02.2012 r. posiadacze pojazdów zarejestrowanych w Polsce mogą posługiwać się na terytorium Czarnogóry Zielonymi Kartami wystawionymi przez polskie zakłady ubezpieczeń. Polska Zielona Karta jest ważna w Czarnogórze jeśli jest na niej wymieniony symbol Czarnogóry (MNE).
Polskie prawo jazdy jest honorowane:
W wypadku kiedy podróżujący nie jest właścicielem pojazdu, spoczywa na nim obowiązek udowodnienia zgody właściciela na używanie pojazdu poza granicami RP. Przepisy czarnogórskie nie precyzują jednak jakie dokumenty są wystarczające do udowodnienia przedmiotowej zgody. Zwyczajowo honorowanym na terytorium Czarnogóry jest właściwe upoważnienie wystawione w Polsce przez PZM (Polski Związek Motorowy). Należy pamiętać o górzystym ukształtowaniu terenu, co wymaga ostrożnej jazdy. Drogi są na ogół wąskie i źle oznakowane. Dodatkowe przeszkody na drogach, to osypujące się kamienie oraz zwierzęta domowe. Kierowcy miejscowi jeżdżą brawurowo i często naruszają przepisy. Szczególną ostrożność zaleca się przy wjazdach na ronda (powstały w ostatnim czasie i znaczna część miejscowych kierowców narusza reguły organizacji ruchu). Nie ma płatnych autostrad, opłata w wysokości 2,5 EUR obowiązuje jedynie za przejazd tunelem "Sozina" w jedną stronę (od Podgoricy w kierunku morza).
Zaleca się unikanie małych, przydrożnych stacji benzynowych (niskiej jakości paliwo). Sieć autoryzowanych serwisów nie jest najlepiej rozwinięta. Bywają problemy z zakupem części zamiennych do samochodów marek innych niż niemieckie (konieczność indywidualnego zamówienia i długi czas oczekiwania). Dopuszczalna prędkość dla pojazdów osobowych wynosi:
- 50 km/h w terenie zabudowanym
- 100 km/h na drogach ekspresowych
- 80 km/h na pozostałych drogach
Od 2013 r. obowiązują nowe zasady ruchu drogowego, które drastycznie zaostrzają kary za nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów. Najwyższe mandaty (do 2000 EUR) lub kara więzienia do 60 dni grożą między innymi za:
- przekroczenie dozwolonej prędkości o ponad 70 km/h w terenie zabudowanym (odpowiednio: do 1000 EUR o 50 km/h, do 450 EUR o 30 km/h, do 200 EUR o 20 km/h, do 150 EUR o 10 km/h),
- przekroczenie prędkości o ponad 90 km/h poza terenem zabudowanym (odpowiednio do 1000 EUR o 70 km/h, do 450 EUR o 50 km/h, do 200 EUR o 40 km/h, do 150 EUR o 30 km/h),
- prowadzenie pojazdu pod wpływem środków odurzających lub innych substancji psychotropowych lub w stanie nietrzeźwym (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi),
- odmowę kontroli stężenia alkoholu we krwi, środków odurzających i innych substancji psychotropowych oraz lekarstw, których nie można przyjmować przed i w trakcie jazdy, z wyjątkiem sytuacji, gdy wybrana forma kontroli mogłaby zagrozić życiu.
Dopuszczalna ilość alkoholu we krwi kierowcy wynosi do 0,3 promila (zawartość alkoholu od 0,3 do 0,5 promila jest karana mandatem do 200 EUR, powyżej 0,5 promila do 2000 EUR). Istnieje całoroczny wymóg jazdy z włączonymi światłami mijania przez całą dobę (mandat do 80 EUR). Na przednim fotelu pasażera nie można przewozić dzieci do 12 roku życia oraz osób nietrzeźwych (mandat do 150 EUR). Dzieci poniżej 5 roku życia muszą być przewożone w specjalnych fotelikach. Każdy pojazd musi być wyposażony w kamizelkę odblaskową (mandat do 80 EUR). Miejscowe przepisy o ruchu drogowym zabraniają posiadania w pojazdach antyradarów (mandat do 1000 EUR). Rozmowy telefoniczne można prowadzić podczas jazdy wyłącznie za pośrednictwem zestawów głośnomówiących (mandat do 150 EUR). Od 15 listopada każdego roku do 30 marca obowiązuje nakaz używania do jazdy opon zimowych (mandat do 300 EUR). Za niezatrzymanie się na wezwanie policjanta grozi mandat w wysokości do 1000 EUR. Przekroczenie dozwolonej prędkości o 1 km/h może być ukarane mandatem w wysokości do 100 EUR.

 

Cło

Wwóz kwoty do 2000 EUR na osobę nie wymaga deklaracji. Kwota pomiędzy 2000 EUR a 15000 EUR powinna być zgłoszona podczas odprawy celnej. Dozwolony jest wwóz do 200 szt. papierosów albo 50 cygar lub 250 gr. tytoniu.
Obowiązuje całkowity zakaz wwozu produktów mięsnych, tj. konserw, wyrobów wędliniarskich, w tym i próżniowo opakowanych, peklowanych półproduktów mięsnych, etc. Zakaz dotyczy również ryb i owoców morza oraz produktów mlecznych, takich jak: jogurty, kefiry i sery.

Na potrzeby własne można wwieźć na terytorium Czarnogóry:
- sproszkowane mleko i pozostałe produkty spożywcze dla dzieci oraz żywność zaleconą przez lekarza (np. produkty bezglutenowe) pod warunkiem, że są one oryginalnie zapakowane i nie wymagają specjalnych warunków przechowywania,
- świeże owoce i warzywa z wyłączeniem ziemniaków, o całkowitej masie nie przekraczającej 5 kg,
- suszone owoce i warzywa, suszone grzyby, kawę, kakao, przyprawy, herbatę do 1 kg.
- alkohol w oryginalnym opakowaniu do 1 l,
- wodę pitną w oryginalnym opakowaniu do 5 l,
- napoje chłodzące w oryginalnych opakowaniach do 2 l,
- żywność kombinowaną (zawierającą elementy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, np. makaron, ravioli) i inne produkty spożywcze (np. słodycze, dżemy), które nie wymagają specjalnych warunków przechowywania i są oryginalnie zapakowane w ilościach do 1 kg.

 

Święta

Dniami wolnymi od pracy są 1 stycznia - Nowy Rok, 1 maja - Święto Pracy, 21 maja - Dzień Niepodległości, 13 lipca - Dzień Państwowości, Prawosławne Boże Narodzenie (07.01) oraz Prawosławna Wielkanoc, a także (ustawowo) każdy następny dzień przypadający po ww. świętach.

Przydatne informacje
Karty płatnicze i kredytowe (American Express, VISA, MasterCard/EuroCard, Maestro) są powszechnie akceptowane (można nimi także podejmować gotówkę z bankomatów). Jedynie małe sklepy nie posiadają odpowiednich terminali.
W ciągu dnia zdarzają się niekiedy przerwy w dostawach prądu, a co za tym idzie - w dostawach wody, a w zimie ogrzewania.
Poziom cen usług i żywności - zbliżony do polskiego.